سنجش کمی ( 84-1) PTH در سرم و پلاسما به روش الکتروکمی لومینسانس (ECLIA)
PTH یک زنجیره پلی پپتیدی ساده شامل 84 اسید آمینه می باشد که در غدد پاراتیروئید ساخته و به داخل خون ترشح می شود و نیمه عمر آن در حدود چند دقیقه است . غلظت بالای سطح سرمی کلسیم منجر به کاهش ترشح پاراتورمون و کاهش غلظت سرمی کلسیم باعث افزایش در ترشح پاراتورمون می گردد . نقش اصلی این هورمون افزایش سطح سرمی کلسیم با مکانیسم تحریک آزاد سازی کلسیم از استخوان می باشد . همچنین فعالیت فرم فعال ویتامین D ( 1,25- dihydroxy-vitamin D ) را افزایش می دهد و باعث کاهش سطح سرمی فسفات و تحریک استخوان سازی از طریق G-protein coupled receptor می گردد .
PTH خون شامل زنجیره کامل ( 84-1 ) PTH و تکه های متنوعی(Fragments ) از آن می باشد که سهم عمده این تکه ها را بخش بازدارنده ( 84-7) PTH تشکیل می دهد .
( 84-7 ) PTH دارای اثرات مخالف با (84-1) PTH می باشد بطوری که باعث کاهش سطح سرمی کلسیم و فسفات ادرار و جلوگیری از جذب مجدد مواد توسط استخوان (Bone resorption ) می شود .
سطح سرمی ( 84-7 ) PTH در بیماران CKD به علت نارسایی در ترشح کلیوی افزایش می یابد و نیمه عمر آن 10-5 برابر بیشتر از (84-1) PTH می باشد .
در حدود 13 درصد جمعیت جهان و بیش از 30 درصد سالمندان به بیماری مزمن کلیوی مبتلا هستند .
کاهش عملکرد کلیوی منجر به اختلال پیشرونده در هموستاز مواد معدنی بصورت اختلال مقادیر فسفر و کلسیم در سطح سرمی و بافتی و همچنین تغییر سطح هورمون ها ، بخصوص هورمون پاراتیروئید ( PTH ) می گردد . عدم تنظیم هموستاز باعث بروز اختلالات معدنی و استخوانی مانند افزایش ثانویه هورمون پاراتیروئید ( sHPT )می شود که در 80 درصد افراد مبتلا به ناراحتی پیشرفته مزمن کلیوی شایع است . کنترل sHPT در بیماران مزمن کلیوی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا باعث جلوگیری از اثرات مخرب بیماری های استخوان و رسوب کلسیم در بافت های نرم و عروق می شود .
با توجه به اینکه با پیشرفت بیماری مزمن کلیوی سطح هورمون PTH افزایش می یابد ، انجام این آزمایشات جهت کنترل بالینی مداوم بیماران مبتلا به CKD از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
آزمایش ( 84-1 ) Elecsys PTH فقط به فرم کامل و فعال ( 84-1) PTH حساس است و قطعات بازدارنده را اندازه گیری نمی کند و در نتیجه کاربردهای مهمی در بیماری مزمن کلیوی ( CKD ) دارد . زیرا در این بیماران به علت تجمع ( 84-7 ) PTH میزان PTH خون بیشتر از مقدار واقعی اندازه گیری می شود که با انجام آزمایش( 84-1) PTH اندازه گیری دقیق میزان فعال PTH امکان پذیر می گردد . آزمایش ( 84-1) PTH همچنین در هنگام جراحی غده پاراتیروئید جهت ارزیابی کافی بودن میزان پاراتیروئید کتومی کاربرد دارد .
نمونه مورد نیاز : پلاسما ( K2/K3EDTA )
1- sHPT: Secondary hyperparathyroidism
2- CKD : Chronic kidney disease